Gezondheid
Wist je dat het tijdstip waarop je een medicijn inneemt van invloed kan zijn op de effectiviteit en de toxiciteit daarvan?
Met andere woorden: de toestand van je lichaam op het moment dat een medicijn gaat werken heeft invloed op hoe goed het zal werken en op de mate van giftigheid (overdosis). Elk medicijn heeft een optimaal moment van werking. En dat moment is dus niet hetzelfde voor ochtend-, dag- of avondmensen!
Onderzoek
Dit gegeven wordt nu ook onderzocht door de Chronofarmacologie, de studie van de invloed van biologische ritmes op de werking van farmacologische stoffen (geneesmiddelen).
Biologische ritmes zijn er op het niveau van subcellulaire structuren, cellen, organen, orgaansystemen en de mens als geheel. Verder zijn er ritmes korter dan een dag (b.v. de hartslag); ritmes van ongeveer een etmaal (b.v. slaap/ waak) en ritmes die langer dan een etmaal duren (b.v. de menstruele cyclus).
Zo speelt bijvoorbeeld bij de diagnose en behandeling van astmatische aandoeningen met corticosteroïden het dag-nacht ritme van de longfunctie een belangrijke rol. Astma-aanvallen blijken vooral in de ochtend op te treden en de behandeling en preventie ervan zou dus het best tussen 02.00 uur en 06.00 uur plaats kunnen vinden. Maar geldt dit tijdstip alleen voor dagmensen of ook voor ochtend- en avondmensen?
Andere voorbeelden komen uit de behandeling van hart- en vaataandoeningen, de klinische endocrinologie, kankertherapie, de behandeling van depressies, het gebruik van antibiotica, de behandeling van neurologische afwijkingen, pijnbestrijding, etc. Soms is het zelfs mogelijk dat er minder van een medicijn gebruikt hoeft te worden om het gewenste effect te bereiken!
Verder onderzoek zal moeten bepalen wat de relevante verschillen in dagritmes zijn die voor het geneesmiddeleffect (en de toxiciteit) van belang zijn. Ironisch hierbij is dat effectiviteits- en toxiciteitsonderzoek bij dieren vooral bij knaagdieren en vooral overdag gedaan wordt; het tijdstip waarop knaagdieren juist in hun rustperiode zitten.
